گل خشک دکمه ای / تکمه ای : راهنمای گل ، نگهداری و خشک کردن
گل خشک دکمه ای / تکمه ای ( Gomphrena )
- نام علمی : Gomphrena globosa
- خانواده : تاج خروس
- بومی : پاناما و گواتمالا در آمریکای مرکزی
گل دکمه ای با نام علمی Gomphrena globosa از انواع گیاهان زیبا با گل هایی به شکل دکمه و معمولا به رنگ بنفش، صورتی، قرمز، نارنجی، سفید و آبی موجود می باشند. و از خانواده تاج خروس است. این گیاه سازگار با آب و هوای گرم و مرطوب بوده و بهترین فصل برای کاشت آن تابستان است اما با تنظیم دمای اتاق می توان آن را در فصل زمستان نیز پرورش داد. گل دکمه ای گیاهی است یک ساله و مبدأ آن مناطق گرمسیری مانند برزیل، پاناما و گواتمالا است.
ارتفاع آن به حدود ۳۰ – ۴۰ سانتی متر می رسد. ساقه های منشعب و کرکدار است. برگ ها کشیده، تخم مرغی شکل و کرکدار است.
گل ها به شکل یک دکمه برجسته می باشند که گاهی به صورت تکی و گاهی ۲ تا ۳ گل روی یک دمگل طویل به طول ۸ –۱۲ سانتی متر که از بین دو برگ متقابل خارج می شود، قرار دارند و هر بوته گل تکمه ای می تواند ده ها گل تولید کند.
گل در واقع عبارت است از مجموع فلس ها یا براکته های خشک به هم چسبیده، به طوری که یکی از گل های خشک ( Straw flower ) محسوب می شود و اگر با ساقه های آن بریده شده و در یک محل تاریک به صورت وارونه آویزان شود حالت طبیعی خود را حفظ کرده و خشک می شود.
زیبایی و بافت منحصر به فرد گل دکمه ای، این گل را برای استفاده در گل خشک شده و یا تزیینات با گل های بریده شده ارزشمند کرده است. شکل ظاهری گل دکمه ای شبیه گل های خشک شده است و بعد از لمس آن متوجه طرافت آن می شوید. دوره گلدهی این گیاه طولانی بوده و از اواسط بهار تا اوایل پائیز گل می دهد.
گل خشک دکمه ای علاوه بر جنبه تزیینی، در طب سنتی هم کاربردهای فراوانی دارد. قیمت مناسب گل خشک دکمه ای باعث شده که خرید و فروش گل خشک دکمه ای صادراتی سود فراوانی را نصیب صادرکنندگان و عمده فروشان گل خشک دکمه ای کند.
انواع گل دکمه ای
- Woodcreek mixed : این نوع در انواع نارنجی ، قرمز و صورتی یافت می شود و حدود ۴۵ سانتی متر ارتفاع دارد و برای خشک کردن و به صورت شاخه گل بریدنی مورد استفاده قرار می گیرد.
- Buddy series : این نوع بسیار جمع و جور است در بیشتر در باغچه ها کاربرد دارد.
- Full series mixed : تا ۶۰ سانتی متر ارتفاع دارد و در رنگ های قرمز، صورتی، سفید و بنفش دیده می شود.
زمان گلدهی گل دکمه ای
دوره گلدهی آن طولانی بوده و از اواسط بهار تا اوایل پائیز گل می دهد.
تکثیر گل دکمه ای
ازدیاد این گیاه از طریق بذر صورت می گیرد. دو روش برای کشت بذر وجود دارد :
نشاکاری : در مناطق سردسیر باید نشاکاری شوند. که باید ۶ تا ۸ هفته قبل از آخرین یخبندان زمستانه، بذرها داخل گلخانه کشت شوند و در بهار به محیط آزاد منتقل شوند.
کشت مستقیم بذر : در مناطق گرمسیر، که هوا گرم است می توان بذر را مستقیما در محیط اصلی کشت کرد.
شرایط پرورش و نگهداری گل دکمه ای
خاک مناسب گل دکمه ای
بهترین خاک برای رشد این گیاه، یک خاک سبک و سرشار از مواد آلی است. محیط رشد این گیاه باید گرم باشد و زهکش مناسب داشته باشد.
آبیاری گل دکمه ای
اگرچه این گیاه به خشکی مقاومت دارد ولی بهتر برای اینکه گیاه رشد مطلوب و بهتری داشته باشد، آبیاری منظم صورت گیرد به خصوص در فصل تابستان و در مناطقی که هوا گرم است باید این نکته را در نظر گرفت.
دمای مناسب گل دکمه ای
این گیاه، یک گیاه گرمادوست است یعنی دمامی بالا را به راحتی تحمل می کند ولی به سرما حساس است و نمی تواند دماهای پایین را تحمل کند. پس زمانی که هوا سرد می شود باید در محل گرم نگهداری شود.
نور مناسب گل دکمه ای
این گیاه به نور کامل نیاز دارد. بهتر است اگر در باغچه کشت می شود، سایده گیاهان دیگر بر روی آن را نگیرد.
نحوه کاشت بذر گیاه دکمه ای
ساده ترین ترکیب خاک مناسب برای کاشت بذر اکثر گل های فصلی و زینتی، خاک باغچه ۶۰ درصد – ماسه ۲۰ درصد – کود حیوانی ۲۰ درصد این موارد با هم خوب ترکیب شود. اگر قصد کاشت زیاد و تولید این گل را دارید بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید، سطح خاک را خوب صاف کنید قبل از پاشیدن بذرها سطح خاک را خوب آب بدهید و بعد بذرها را روی خاک بپاشید.
سپس بهتر است روی آن حدود نیم سانت کود دامی کاملا پوسیده سرند شده بریزید و مجدد با آبپاش آب بدهید. اما اگر مقدار کمی از این بذر را تهیه کردید و برای باغچه خود و یا به مقدار چند تا گلدان می خواهید پرورش بدهید از این روش زیر استفاده کنید.
در این روش خزانه شما باید کوچک باشد. ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید. گلدان و یا سبد را از خاکی که در بالا ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آب بدهید تا خاک نشست خود را بکند. حالا بذرها را روی سطح خاک بپاشید سپس حدود نیم سانت روی بذرها کود دامی کاملا پوسیده سرند شده بریزید و مجدد به آرامی با آبپاش آب بدهید.
اگر کود دامی در دسترس شما نبود می توانید از ورمی کومپوست استفاده نمایید و اگر هر دو این ها در دسترس نبود از همان خاکی که ترکیب کردین برای روی بذرها استفاده نمایید ( اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانه ها به خوبی رشد کرده و قوی شوند ) حتما کودی که استفاده می کنید چند ساله، کهنه، پوسیده، خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید. بعداز اینکه جوانه های گیاه مورد نظر به حدود ۵ تا ۸ سانت رسیدند آن ها را از خزانه در آورده و در جای اصلی بکارید.
برخی ها بذر را روی محلی که مورد نظرشان هست می پاشند تا همان جا سبز بشود اما این روش درست نیست. زیرا زمان بذر پاشی، بذرها نامنظم روی زمین می افتند و وقتی سبز می شوند خیلی از آن ها ممکن است کنار هم سبز شوند. اما زمانی که بذرها را درون خزانه بکارید، می توانید به صورت منظم بوته های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله ای که می خواهید بکارید.
