گل خشک کنگر فرنگی : راهنمای گل، نگهداری و خشک کردن آن
آشنایی با مشخصات گیاه کنگر فرنگی و انواع کاربردهای آن
- نام فارسی : کنگر فرنگی، پیازی
- نام علمی : Cynara scolymus L
- نام انگلیسی : Arichoke
- نام فرانسوی : Artichaut commun, Artichaut
- نام آلمانی : Artischoke
- نام ایتالیایی : Carcioffo, Artichiocco
- نام عربی : خرشوف
- نام دیگر : ارده شاهی
- راسته : میناسانان
- تیره : کاسنیان
- تبار : Cynareae
- سرده : انگنار(سرده)
- گونه : انگنار خاردار
- زیرگونه : scolymus
- بومی : جنوب اروپا و کناره ی مدیترانه
کنگر فرنگی گیاهی است از تیره کاسنی ها، پایا و دارای ساقه راست، شیاردار و به ارتفاع ۲۰ سانتی متر تا ۱.۵ متر که منشا اولیه آن در منطقه مدیترانه بوده است ولی امروزه به علت پرورش به منظور تغذیه و استفاده های دارویی، در نواحی مختلف یافت می شود.
کنگر فرنگی، ریشه حجیم و برگ های بسیار بزرگ، منقسم به قطعات نامنظم و دندانه دار دارد. سطح بالایی پهنک برگ های آن نیز به رنگ سبز ولی سطح زیرین آن به علت دارا بودن تارهای سفید رنگ و فراوان، پوشیده از کرک به نظر می رسد.
کاپیتول آن بسیار بزرگ و شامل گل های لوله ای، محصور در براکته هایی با ظاهر متفاوت ( برحسب نژادهای مختلف گیاه ) است ولی این براکته ها در نژادهای مختلف، ممکن است در قسمت انتهایی، با ظاهر گرد یا نوک تیز و غیره باشند. ناحیه غیر آزاد براکته های آن که به قاعده کاپیتول پیوستگی پیدا می کند، گوشت دار و دارای ذخایر غذایی مختلف است.
بیشتر بخوانید : گل خشک بامیه : راهنمای گل، نگهداری و خشک کردن
نهنج ضخیم و گوشت دار کنگر فرنگی شامل گل های زیبایی به رنگ آبی یا آبی مایل به بنفش و میوه اش شفاف، به رنگ قهوه ای تیره و منتهی به تارهای سفید و متعددی در قسمت انتهایی است. میوه ای شبیه به کاج و ریشه حجیم و بسیار بزرگ، تقسیم شده به قطعات نامنظم و دندانه دار دارد.
پرورش کنگر فرنگی از سه نظر، اول به منظور تغذیه از قسمت گوشت دار براکته های آن و دوم برای استفاده های درمانی ( فرمی با براکته های غیر گوشت دار ) و سوم جهت گل آرایی و تزئینات صورت می گیرد. این گیاه در ایران به نام فرانسوی آن، آرتیشو ( Artichaut ) معروف است.
نحوه کاشت و تکثیر کنگر فرنگی
گیاه کنگر فرنگی محصول فصل خنک است و به سرما مقاوم است و آن را می توان در هر نوع خاک کشت نمود. این گیاه از راه کاشتن قطعات جوانه دار ناحیه یقه و اطراف آن، تکثیر پیدا می کند. هم چنین از راه کاشتن دانه (میوه) نیز می توان کنگر فرنگی را پرورش داد ولی دوره آن با این روش طولانی تر است.
در کاشت یک ساله از کشت مستقیم بذر استفاده می شود. به دلیل جوانه زنی ضعیف و یا عدم جوانه زنی بذرها، نیازمند کاشت با تراکم بیشتر و با فاصله نزدیک تر هستیم و بعد از آن باید گیاهان اضافی تنک شوند. کنگر فرنگی با بذر زیاد می شود. نشا کاری برای بهبود جوانه زنی غیر یکنواخت و طول رویش طولانی استفاده می شود.
در روش ازدیاد با پاجوش، قسمت زیرزمینی آن را به نحوی تقسیم کرده که هر کدام دارای یک پاجوش باشند. در تهیه پاجوش باید دقت کرد که آن ها را از پایه های قوی که محصول زیاد می دهند، انتخاب کرد. طول پاجوش در هنگام قطع باید حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر بوده و در صورت امکان با کمی ریشه همراه باشد.
کنگر فرنگی نیاز به آب کافی در طول دوره رشد دارد. رطوبت کم خاک، به ویژه در زمان تشکیل جوانه باعث کوچک شدن و کاهش تعداد جوانه ها می شود. آبیاری زیاد نیز باعث پوسیدگی ریشه می شود. دفع علفهای هرز باید پس از آبیاری انجام گیرد. بوته کنگر فرنگی را باید در اواخر پاییز قبل از فرا رسیدن سرما و یخبندان، با مقداری کاه پوشاند و با طناب آن را بست. به این ترتیب می توان گیاه را برای سال بعد حفظ کرد.
بیشتر بخوانید : گل خشک شکرتیغال : راهنمای معرفی، نگهداری و خشک کردن
روش و زمان کاشت کنگر فرنگی
روش کاشت غده ای کنگر فرنگی همانند سیب زمینی انجام می شود. برای این منظور در مزارع کوچک می توان با دست غده ها را کاشت. زمان کاشت غده های کنگر فرنگی در اکثر مناطق کشور با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه، از نیمه دوم اسفند تا پایان نیمه اول اردیبهشت ماه متفاوت است.
برداشت گیاه کنگر فرنگی
مناسب ترین زمان برداشت علوفه زمانی است که ساقه ها سبز و آبدار باشند و ارتفاع گیاه در حد یک متر باشد. بنابراین، چنانچه غده ها در نیمه اول فروردین کاشته شوند، اولین برداشت با فاصله دو ماه بعد یعنی اواسط خرداد ماه انجام می شود و چین های بعدی به همین ترتیب با فاصله هر دو ماه یک بار، برداشت خواهد شد که در مجموع در مناطق سردسیر تعداد سه چین و در مناطق گرم تر تعداد چهار چین علوفه قابل برداشت است.
بیشتر بخوانید : گل خشک فالاریس : راهنمای گل، نگهداری و خشک کردن
گل خشک کنگر فرنگی صادراتی
امروزه کشورهای زیادی به تولید و تکثیر گلها به روش تکنولوژی های جدید روی آورده اند. مردم کشورهای اروپایی سرانه مصرفی بالایی در مصرف گل و گیاه دارند. گل ها در اعیاد مذهبی و اجتماعی بیشتر از روزهای معمولی مورد استفاده قرار میگیرند.
گیاه کنگر فرنگی یکی از اجناس صادراتی ایران است و فرصت بسیار خوبی برای تجار ایرانی فراهم کرده است تا با صادرات گیاه کنگر فرنگی برای کشور ارز آوری فراوانی به ارمغان آورند. هر دو نوع محصول کنگر فرنگی چه به صورت خوراکی و چه به صورت گیاه تزئینی قابلیت صادرات دارند چرا که هر کدام مشتری خاص خود را دارند.
صادرات گل خشک کنگر فرنگی فرصت بسیار مناسبی را برای عمده فروشان و صادرکنندگان گل خشک کنگر فرنگی و سایر گیاهان دارویی فراهم آورده است تا از این طریق بتوانند به سود قابل توجهی دست یابند. ( جهت خرید گل خشک کنگر فرنگی وارد شوید )
در ادامه برای آشنایی بیشتر با روش های خشک کردن انواع گل ها، مقاله خشک کردن انواع گل طبیعی را مطالعه نمایید.