همه چیز درباره ی گل پاندانوس ( معرفی ، پرورش و نگهداری )

گل پاندانوس یا برگ خنجری، گیاهی همیشه سبز است که به دلیل شرایط نگهداری ساده، معمولاً از این گیاه در فضاهای بسته مانند آپارتمان، انواع محیط های کاری و ادارات جهت بهره مندی از زیبایی چشمگیرش استفاده می کنند. این گیاه شامل 600 گونه مختلف گیاهان استوایی درختچه ای و همیشه سبز  می شود. گونه های مختلف پاندانوس را به خاطر برگ های زیبایشان که شبیه آناناس است پرورش می دهند. در این مقاله سعی داریم با روش های نگهداری و نحوه ی تکثیر گل پاندانوس ( برگ خنجری ) آشنا شویم، با ما همراه باشید.

بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد نگهداری گیاه فیتونیا

مشخصات گیاه پاندانوس

گل پاندانوس به برگ خنجری معروف است و اسم علمی این گیاه Pandanus veitchii ، از خانواده Pandanaceae  می باشد. گل پاندانوس بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مناطق ماداگاسکار و موریس و سواحل زیبای جنوبی اقیانوس آرام ( خلیج پانویی ) است و در آسیا و آفریقا نیز یافت می شود.

گل پاندانوس خنجری همیشه سبز است و رشد آن کند است. این گیاه میوه هایی شبیه کاج می دهد و میوه آن خوراکی است. گل پاندانوس یا برگ خنجری ، دارای برگ هایی شبیه به شمشیر و خنجر، کشیده و بلند و دارای رگبرگ های موازی است. لبه و حاشیه برگ های گل خنجری یا گل پاندانوس به صورت دندانه و تیغ مانند است. در نوع ابلق گیاه گل پاندانوس، خطوط و رگبرگ های آن بیشتر و به رنگ سفید و کرم می باشد.

برگ های برگ خنجری ( گل پاندانوس )، به صورت ۳ الی ۴ تایی بهم چسبیده، اطراف ساقه را احاطه می‌کنند. تنها ساقه چوبی و ریشه های هوایی فقط در گیاهان مسن دیده می شود. به هیچ وجه نباید ریشه های هوایی آن را قطع کرد. گل پاندانوس سبز شبیه گیاهان آناناس، دراسنا و کوردیلین می باشد.

انواع گیاه آپارتمانی پاندانوس ( Pandanus spp )

گل پاندانوس شامل بیش از 5 گونه است که مهم ترین آن ها سه گونه ی زیر می باشد :

1. پاندانوس معمولی ( P.reitchii )
2. پاندانوس ابلق ( P. reitchii Variegata )
3. پاندانوس پا کوتاه ( P. reitchii Compacta )

گونه مهم آن P. veitchii نام دارد. ارتفاعش به حدود 60 سانتی متر می رسد. برگ گیاه به صورت طوقه ای می باشد و برگ های شمشیری شکل آن به طول 60 سانتی متر می رسد. رنگ آن سبز تیره با لبه نقره ای رنگ است.

بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد نگهداری گیاه کاج مطبق

اصل و منشا گل پاندانوس

• از گیاهان مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است.
• در آسیا و آفریقا هم یافت می شود.
• مخصوصا در سواحل جنوبی اقیانوس آرام ( سواحل پانوئی زیبا )

آب و هوا و شرایط مناسب برای رشد گل پاندانوس

• نور مورد نیاز برای نگهداری گل پاندانوس

گل پاندانوس یا برگ خنجری نیاز به نور فراوان ولی غیرمستقیم دارد. این گیاه به طور متوسط به ۶ الی ۸ ساعت نور لازم دارد. اگر نور دریافتی به گیاه کم باشد، رنگ های کرم بر روی برگ های گل پاندانوس ابلق از بین می رود و به رنگ سبز یکنواخت در می آید.

قرار گرفتن گل پاندانوس در برابر نور زیاد باعث می شود برگ های گیاه کمرنگ و گیاه چروکیده شود. یکی از نکات مهم برای نگهداری بهتر گل پاندانوس همیشه سبز در آپارتمان، قرار دادن آن در پنجره جنوبی است. اگر امکان فراهم آوردن نور کامل و غیرمستقیم برای گیاه گل پاندانوس فراهم نباشد، گیاه را در زیر لامپ های مخصوص رشد قرار دهید. استفاده از لامپ های مخصوص رشد گیاه گزینه مناسبی در تمام طول سال است. زیرا به طور یکنواخت، نور را در اختیار گیاه قرار می دهد.

بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد نگهداری گیاه زاموفیلیا

• دما مورد نیاز برای نگهداری گل پاندانوس

گل پاندانوس نسبت به دما مقاوم است. ولی بهترین دما برای نگهداری گل پاندانوس بین 18 تا 29 درجه سانتی گراد است. در تابستان که دما ممکن است به 40 درجه سانتی گراد برسد، اگر گیاه را در بیرون از خانه نگه می دارید، آن را به داخل بیاورید و به کمک اسپری آب آن را غبار پاشی کنید.

کمترین دمایی که گل پاندانوس می تواند تحمل کند ۱۰ درجه سانتی گراد است و در دمای کمتر، گل پاندانوس سبز دچار یخ زدگی می شود. جهت نگهداری گل پاندانوس در زمستان آن را به داخل و به فضایی گرم تر منتقل کنید.

• آبیاری مناسب برای نگهداری گل پاندانوس

این گیاه به میزان زیادی به آب احتیاج دارد و خاک گل پاندانوس باید همیشه مرطوب باشد. برای نگهداری گل پاندانوس از گلدانی استفاده کنید که زهکشی مناسبی داشته باشد تا بتواند آب اضافی را پس از آبیاری خارج کند و باعث ایجاد پوسیدگی در ریشه نشود.

بهتر است برای آبیاری برگ خنجری از آب جوشیده سرد یا آبی که دپو شده و کلر آن از بین رفته است، استفاده کنید. هنگام آبیاری برگ خنجری، مراقب باشید که آب بر روی برگ های گیاه ریخته نشود. زیرا به مرور باعث از بین رفتن شادابی و پلاسیده شدن برگ ها می شود.

• رطوبت مورد نیاز برای نگهداری گل پاندانوس

گل پاندانوس به رطوبت متوسط و تقریباً بالا تمایل دارد. اما تا رطوبت 25 درصد را به خوبی می‌تواند تحمل کند. گل پاندانوس را به راحتی می توان در خانه و هر گونه فضای بسته در دمای محیط نگهداری کرد. ولی بهترین رطوبت جهت رشد و شادابی بیشتر برگ خنجری بین 50 تا 70 درصد است.

در تابستان به دلیل بالا بودن دما، تأمین رطوبت برای گیاه ضروری است. برای تأمین رطوبت مورد نیاز این گیاه می توانید از غبارپاشی، دستگاه رطوبت ساز و یا جزیره استفاده کنید. برای ساخت جزیره در زیر گلدانی مقداری سنگریزه قرار دهید و روی آن را کمی آب بریزید به طوری که زیر گلدان کاملاً خشک باشد. برای استفاده از دستگاه رطوبت ساز، آن را در فاصله سه الی چهار متری از گیاه قرار دهید.

بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد نگهداری گل ناز یخی

• خاک مناسب برای نگهداری گل پاندانوس

گل پاندانوس سبز به خاکی سبک با زهکشی بالا احتیاج دارد تا هنگام آبیاری، آب اضافی را از گلدان خارج کند و موجب پوسیدگی ریشه نشود. البته از مزایای این گیاه این است که به خاک حساسیت زیادی ندارد. ترکیبات خاک های مختلفی که در زیر آمده است برای تقویت گل پاندانوس پیشنهاد می‌شود.

می‌توانید یکی از آن ها را برای گیاه خود انتخاب کنید :

• مخلوطی از خاک گلدان، خاک باغچه به اضافه پیت ماس
• ترکیبی از ماسه و خاک برگ که قبلاً در آن چمن کاشته شده باشد.
• مخلوطی از خاک باغچه به همراه کمپوست و پیت ماس به نسبت ۴ بر یک.

ترکیب خاک این گیاه شامل :

یک قسمت خاک لمونی + یک قسمت پیت یا خاک برگ + یک قسمت شن

• کود دهی مناسب برای نگهداری گل پاندانوس

این گیاه به کود دهی خاصی احتیاج ندارد. اما برای نگهداری گل پاندانوس سبز، بهتر است در فصل رشد گیاه یعنی بهار و تابستان، آن را با کود مناسب تغذیه کرد. همچنین بهتر است که برای کوددهی و تقویت گل پاندانوس خنجری از کود شیمیایی مخصوص گیاهان زینتی و یا کود 20-20-20 و به صورت ماهانه به گیاه استفاده کنید.

معمولاً این گیاه نسبت به کمبود آهن واکنش نشان می دهد. یعنی در تابستان برگ های جوان در وسط بوته سفید می شود و این برای پرورش دهنده گیاه، حالت طبیعی جلوه می کند ولی این حالت نشان دهنده کمبود آهن در گیاه گل پاندانوس به خصوص در فصل تابستان است.

پس از کودهای آهن دار نیز به مقدار کمی به صورت ماهانه به گیاه بدهید. نکته لازم جهت کود دادن به گل پاندانوس این است که ابتدا آن را آبیاری کنید و سپس به گیاه کود دهید.

بیشتر بخوانید : تغذیه گیاهان و زمان مناسب کود دادن به گل و گیاه آپارتمانی

• تعویض گلدان پاندانوس

این گیاه نسبت به تعویض گلدان زیاد حساس نیست. اما بهتر است تعویض گلدان گل پاندانوس، به طور سالانه و یا هر یک سال و نیم یکبار انجام گیرد و به همراه آن خاک گلدان را نیز عوض کرد.

بهتر است تعویض گلدان را در فصل بهار انجام دهید. ولی می توانید در هر موقع از سال نیز این کار را انجام دهید و یکی از راه های تشخیص اینکه زمان تعویض گلدان رسیده است، این است که ریشه های گل پاندانوس از خاک خارج شده باشد.

در هر زمان احساس کردید که شادابی و یا رشد گیاه خیلی کم شده است، می توانید خاک گلدان را عوض کنید و اگر امکان تعویض خاک گلدان گل پاندانوس به طور کامل وجود ندارد، می توانید خاک های سطحی گلدان را عوض کنید.

جهت مشاهده و خرید انواع گلدان وارد شوید…

• هرس کردن گل پاندانوس

گل پاندانوس سبز و زیبا نیاز به هرس کردن ندارد و فقط لازم است زمانی که برگ های مسن آن زرد شدند، آن ها را به کمک قیچی تیز و استریل ببرید.

• تمیز کردن برگ های گیاه پاندانوس

برای تمیز کردن برگ های گل پاندانوس، از اسفنج یا دستمال نرم و مرطوب و یا از محلول رقیق شیر و آب نیز می‌توانید استفاده کنید. برگ های این گیاه مقاومت نسبتاً خوبی دارد و علاوه بر روش های فوق، می توان از براق کننده شیمیایی نیز هر دو ماه یکبار استفاده کرد. ولی بهترین راه برای تمیز کردن برگ های گل پاندانوس، پارچه نم دار و مرطوب است.

روش های تکثیر گل پاندانوس

تکثیر گل پاندانوس یا برگ خنجری ، مشکل نیست ولی کمی دقت نیاز دارد. تکثیر گل پاندانوس از طریق کاشت بذر و استفاده از پاجوش های گیاه مادر انجام می شود.

برای تکثیر گل پاندانوس یا برگ خنجری از قلمه زنی استفاده نمی شود. زیرا ساقه گل پاندانوس یکسره است و قلمه برداشتن از ساقه موجب آسیب آن می شود؛ مگر در مواردی که ساقه گل پاندانوس آسیب دیده و شکسته شده است. برای ادامه زندگی گیاه، آن را از ساقه جدا کرده و قلمه حاصل را ابتدا در هورمون ریشه زایی و سپس در خاک مغذی حاوی ترکیب خاک پرلیت و پیت ماس بکارید.

همان طور که گفته شد تکثیر گل پاندانوس از طریق کاشت بذر و پاجوش انجام می‌شود، اما عملاً امروزه از کاشت بذر استفاده نمی شود. زیرا احتمال اینکه گیاه کامل و تازه ای از آن تکثیر شود، کم است.

بیشتر بخوانید : ۲۰ نکته ضروری که باید برای نگهداری گل و گیاه بدانید

پاجوش پاندانوس

بهترین روش برای تکثیر گل پاندانوس، استفاده از پاجوش های اطراف گیاه مادر است که باید به دقت آن را جدا کنید. پاجوش مناسب جهت تکثیر حداقل باید بین 8 سانتی متر باشد و تکثیر گل پاندانوس با پاجوش را به روش زیر انجام دهید.

ابتدا توسط چاقوی تیز و استریل، پاجوش های مناسب اطراف گیاه مادر گل پاندانوس را جدا کنید. پاجوش در واقع گیاهی کامل و مستقل است که در کنار گیاه مادر رشد می کند. پس از جدا کردن پاجوش ها، می توانید آن را در داخل یک لیوان کوچک آب بگذارید و سپس در محیطی با نور مناسب قرار دهید تا ریشه دهد.

بهتر است برای رویش بهتر و سریع تر گیاه پاجوشی را که جدا کرده اید داخل هورمون ریشه زایی قرار دهید و سپس پاجوش ها را در خاک حاوی کمپوست بذر و ماسه یا خاک باغچه به همراه پیت ماس و یا داخل خاکی مخلوط شده از شن و ماسه و کمپوست در گلدان کوچک بکارید.

گلدان را در مکانی مناسب که نور کامل و غیرمستقیم دریافت می‌کند قرار دهید. تامین نور مناسب گیاه در این مرحله ضروری است و اگر امکان تامین نور کافی برای گیاه گل پاندانوس ممکن نمی باشد، از لامپ های مخصوص رشد گیاه استفاده کنید و گلدان را در دمای 20 تا 23 درجه قرار دهید. برای فراهم کردن رطوبت گیاه در روزهای اول، می توانید کیسه پلاستیکی شفاف بر روی گلدان بکشید و روی آن سوراخ هایی ایجاد کنید تا رطوبت مورد نیاز گیاه تأمین شود.

در کاشت پاجوش و تکثیر گیاه پاندانوس ( برگ خنجری )، همواره خاک را مرطوب نگه دارید و روزانه غبارپاشی گیاه را انجام دهید. بهترین زمان برای تکثیر گل پاندانوس یا برگ خنجری، اواسط بهار است تا گیاه به خوبی رشد کند و در نهایت در تابستان، آن را به گلدان بزرگ تر منتقل کنید. اما اگر در بهار نتوانستید گیاه را تکثیر کنید، می توانید در تابستان این کار را انجام دهید.

بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد نگهداری گیاه دیفن باخیا

آفات و بیماری گیاه پاندانوس و درمان آن

• برگ های گیاه چروکیده و قهوه ای می شوند

علت : هوای گرم ، بی آبی

علاج : گیاه را هر چه زود تر آبیاری کنید.

• برگ های گیاه در حال پوسیدگی است

علت : هنگام آبیاری بارانی قطرات آب بر روی برگ ها به جا مانده است.

علاج : روی برگ های گیاه پاندانوس آب نریزید.

بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد نگهداری گیاه کردیلین

• لکه های قهوه ای در حاشیه ی برگ ها ظاهر می شود

علت : هوای محیط خشک است.

علاج : بالا بردن رطوبت محیط

• برگ های گیاه به حالت بی رنگی و نرم و آبکی در می آیند

علت : هوا خیلی سرد است.

علاج : رفع یخ زدگی

• برگ های گیاه حالت ابلق بودن خود را از دست می دهند

علت : نبودن نور کافی

علاج : انتقال به محل پر نور تر

• برگ های گیاه رنگ پریده و چروکیده می شود

علت : نور زیاد

علاج : انتقال به محل کم نور تر

• برگ های گیاه دارای نقاط زرد رنگ است

علت : وجود آفت کنه در زیر برگ ها

علاج : سم پاشی با سموم کنه کش

بیشتر بخوانید : آفات گیاهان آپارتمانی و از بین بردن آن ها با ساده ترین و بهترین روش ها

کلام پایانی

گل پاندانوس یکی از گیاهان آپارتمانی ( خرید انواع گیاهان آپارتمانی ) است که با فراهم کردن شرایط مناسب آن می تواند به خوبی در منزل شما رشد کند. در این مقاله به طور کامل در مورد نگهداری و پرورش گل پاندانوس و روش های برطرف ساختن بیماری های آن توضیح داده شد. شما می توانید با رعایت نکات گفته شده در این مقاله به راحتی گل پاندانوس خود را پرورش دهید یا تکثیر نمایید.

در صورت داشتن هر گونه سوال در مورد این گیاه، سوال خود را در ادامه همین مقاله و در قسمت دیدگاه ها بپرسید تا کارشناسان گل رضوان در کوتاه ترین زمان پاسخگوی شما عزیزان باشند.

گل پاندانوس