آداب و رسوم برگزاری مراسم ختم + آداب حضور در مراسمات ترحیم

زمانی که یکی از عزیزانتان را از دست می دهید، بسیاری از اقوام و دوستانتان تمایل دارند جهت عرض تسلیت و سر سلامتی نزد شما بیایند. به همین خاطر باید با آداب مراسم ختم آشنا باشید تا بتوانید مراسم ختمی درخور و شایسته عزیز فوت شده تان برگزار کنید. ممکن است در آن لحظه و موقعیت روحیه خوبی نداشته باشید و نتوانید کارها را آنطور که مدنظرتان است انجام دهید. به همین خاطر بهتر است جهت برگزاری مراسم از گروه های تشریفات مجالس ترحیم کمک بگیرید.

همچنین در صورت تمایل می توانید به صفحه تاج گل ترحیم هم مراجعه کنید.

 آداب و رسوم برگزاری مراسم ختم 

• صدور گواهی فوت 

اولین مرحله از رسوم برگزاری مراسم ختم این است که برای فرد متوفی گواهی فوت صادر شود. معمولا این گواهی با چک کردن علائم حیاتی فرد توسط پزشک مربوطه صادر می‌شود. جهت ثبت فوت باید مدارک هویتی متوفی را به همراه گواهی فوت با مهر و امضا توسط پزشک به ثبت و احوال ببرید. برای تایید فوت شخص، علاوه بر پزشک، کارکنان قبرستان، شهادت و حضور دو فرد هم کافی است. در صورت نیاز شما می توانید با پرداخت مبلغی هر تعداد گواهی فوتی که مدنظرتان است دریافت کنید. ثبت و احوال به هر فردی که درخواست کند گواهی فوت را خواهد داد.

• مراحل خرید قبر

چنانچه فردی در بیمارستان یا منزل فوت کرده باشد، طبق آداب و رسوم، جهت انتقال متوفی به قبرستان باید حتما به آمبولانس زنگ بزنید. اقوام درجه یک فرد درگذشته جهت خرید قبر و سایر کارهای اداری باید به بخش پذیرش آرامستان رفته و آن جا سفارش یک قبر برای متوفی بدهند.

به این طریق اول گواهی فوت متوفی را به پذیرش آرامستان تحویل می‌دهید تا سایر کارهای اداری به ترتیب انجام گیرد. چنانچه گواهی فوت نداشته باشید، مسئولین آرامستان از یک داد پزشک می‌خواهند تا گواهی فوت را صادر کند.
اگر مورد مشکوکی نباشد گواهی فوت صادر می شود. اما اگر مورد مشکوکی باشد، متوفی جهت بررسی به پزشک قانونی ارجاع داده می‌شود. بعد از معرفی یک مباشر به خانواده متوفی، تمامی امور از قبیل آماده سازی قبر، کفن و دفن متوفی و سایر کارها با راهنمایی های او انجام می شود.

• رزرو مسجد جهت عزاداری و قرآن خواندن

بعد از پایان مراسم تشییع و خاکسپاری، مطابق با آداب و رسومات برگزاری مراسم عزا، لازم است تا مراسمی در مسجد برگزار کنید. برای این کار ابتدا باید از قبل با مسئولین مسجد هماهنگی های لازم انجام شود. روز سوم وفات اغلب، بستگان درجه یک به قبرستان می روند و از آن جا طبق ساعت اعلام ‌شده به مسجد می‌روند.
در قسمت ورودی مجلس معمولا پسران، دامادهای متوفی، برادر و … حضور پیدا می کنند تا مهمانان را به داخل مسجد هدایت کنند.

• قرائت قرآن

پس حضور مهمانان در مراسم ختم، فردی مسلط ، آیاتی مربوط به مرگ، قبر و روز قیامت را تلاوت می‌کند. در اکثر مراسم ها از قاری قرآن درخواست می‌شود تا شروع به قرائت سوره ای از قرآن کند. موقع شروع تلاوت قرآن از حضار در مجلس تقاضا کنید تا به احترام قرآن سکوت کنند.

مطالب پیشنهادی :

پیام تسلیت فوت پدر

پیام تسلیت فوت مادر

پیام تسلیت فوت برادر

پیام تسلیت فوت جوان

• خواندن مداحی

بعد از قرائت قرآن نوبت به مداحی و نوحه خوانی می رسد که طبق اصول خودش اجرا می‌شود. مداح نوحه خوانی را ابتدا با تسلیت گفتن به خانواده متوفی شروع می‌کند. چند شعر پندآموز مناسب با فضای مراسم از شعرای معروف می خواند. بعد از آن نوحه خوانی را با اشعاری ادامه می‌دهد. روضه خوان در قسمتی از روضه خوانی به اهل بیت توسل می‌کند و بعد از آن دعای توسل و مناجات را در پایان مراسم نوحه خوانی می‌خواند. بعد از آن نیز به نیابت از مهمانان به صاحبین عزا تسلیت می‌گوید. در پایان مراسم نیز تاریخ برگزاری سایر مراسم ها از قبیل سوم و هفتم را اعلام می‌کند.

• رزرو سالن تشریفات و پذیرایی

از دیگر امورمهم در برگزاری مراسم ختم و عزا، رزرو تالار یا سالن پذیرایی است. بعد از پایان هر یک از مراسم های سوم ، هفتم و چهلم بهتر است سالنی را جهت پذیرایی به صرف ناهار و یا شام از مهمانان رزرو کنید. هنگام برگزاری مراسم ترحیم در آرامستان، افرادی وظیفه فراهم کردن وسایلی نظیر دستمال کاغذی، ظروف یکبار مصرف ( پک های پذیرایی ) ، میز و صندلی و… را به عهده می‌گیرند.

دسته های پیشنهادی: 

•  تاج گل بهشت زهرا 
• تاج گل برای فوت مادر 
• تاج گل برای فوت پدر 
• تاج گل چهلم

• برگزاری مراسم یادبود برای مرحوم

در انتها مطابق با اصول و آداب برگزاری مراسم ختم، مراسم یادبود در شام غریبان سوم و هفتم برگزار می‌شود. هر یک از این مراسم ها متناسب با فرهنگ و سنت هر منطقه ای متفاوت می باشد. اما کلیات و چهارچوب تمامی این مجالس یکسان است.

شب اول پس از مراسم تشییع و خاکسپاری متوفی، دوستان و اقوام به منزل متوفی آمده و نماز شب اول قبر می‌خوانند. صاحب عزا باید از مهمانان پذیرایی کند و اغلب با چای و خرما از مهمانان پذیرایی می‌شود. چهل روز پس از وفات متوفی مراسم چهلم برگزار می‌شود. معمولا رسم بر این است که در نزدیک ترین روز پنجشنبه به روز چهلم متوفی مراسم برگزار شود. در این روز میزبان تعداد محدودی از دوستان و اقوام نزدیک را به محل خاکسپاری دعوت می‌کند و بعد از آن تمامی مهمانان به تالار پذیرایی می‌روند. بسیاری از مردم رسم دارند که پیش از برگزاری مراسم چهلم، نصب سنگ قبر را انجام دهند.

همچنین در صورت تمایل می توانید به صفحه سبد گل ترحیم هم مراجعه کنید.

آداب شرکت در مراسم ختم

شرکت در مراسم ختم و عزا آداب مخصوص به خود را دارد که حتما باید با این آداب و رسوم آشنایی داشته باشیم. در ادامه به توضیح هر یک از این نکات می پردازیم.

• رعایت سکوت

یکی از آداب مهم شرکت در مراسم ختم که رعایت آن ضروری می باشد، رعایت سکوت در طول مراسم است. همهمه و سر و صدا نشانه ای از بی احترامی به متوفی و صاحب مجلس محسوب می‌شود. هدف از حضور در مراسم ختم ، همدردی و بخشیدن تسلی خاطر به بازماندگان است. به همین دلیل درست نیست که مدام با یکدیگر در حال صحبت باشید.

• همراه نبردن کودکان

فضای مجالس ترحیم سرشار از غم و اندوه است و معمولا مکان مناسبی برای کودکان نیست. کودکان، پر انرژی و شاد و به دنبال بازی کردن هستند و حضور در این مراسم های غمبار از نظر روحی تاثیر خوبی بر روی کودکان ندارد. کودکان نمی‌توانند مثل بزرگسالان یک گوشه نشسته و به مداحی گوش دهند. به همین خاطر شلوغی و سر و صدای کودکان، موجب اختلال در برگزاری مراسم می‌شود.

• پرهیز از لبخند در مراسم ختم

یکی دیگر از آداب برگزاری مراسم ختم این است که در مورد مسائلی که باعث لبخند یا خنده فرد دیگری می‌شود نباید صحبت کنید. خندیدن در طی مراسم عزا به نوعی بی احترامی به صاحبین عزا محسوب می‌شود و ممکن است باعث ناراحتی آن ها شود. گاهی ممکن است لبخند زدن و خندیدن در مجلس ختم موجب برداشت اشتباه خانواده عزادار ‌شود و تصور کنند که شما قصد مسخره کردن متوفی و مراسم را دارید و این عمل اصلا وجهه درستی ندارد.

• حضور برای مدت مشخص و لازم

زمان برگزاری مراسم عزا، سعی کنید مدت طولانی در مراسم حضور نداشته باشید. حتی اگر شما نزدیکی زیادی هم با خانواده متوفی و یا خود متوفی داشته باشید، باز هم حضور طولانی مدت شما باعث ناراحتی خانواده مرحوم می‌شود. زیرا مرگ هر فردی باعث شوک بزرگی در یک خانواده می شود و خانواده متوفی نیاز دارند تا مدت زمانی را در خلوت خود بگذرانند و اندکی استراحت کنند.

• لباس مشکی در مراسم ختم

پوشیدن لباس مشکی از اصول اصلی مراسم ختم در کشورمان است. در اغلب نقاط ایران اکثر مردم جهت حضور در مراسم ختم، لباس مشکی و یا تیره رنگ می‌پوشند. پوشیدن لباس مشکی نشان دهنده حس همدردی شما با صاحبان عزا می باشد.

بهتر است آقایان یک پیراهن یا یک تیشرت ساده مشکی یا تیره رنگ بپوشند. خانم ها هم بهتر است یک لباس مشکی ساده  بپوشند. پوشیدن لباس های مجلسی که دارای طرح و نقش و یا نگین هستند مناسب مراسم ختم و عزا نمی باشد.

در صورت تمایل می توانید مقالات زیر را هم مطالعه کنید: 

نکات مهم در نگهداری و افزایش ماندگاری تاج گل‌های ترحیم

تأثیر رنگ ها در تاج گل های ترحیم و پیام‌های آن‌ها