همه چیز درباره کاکتوس ها (معرفی، پرورش و نگهداری کاکتوس ها)

کاکتوس ها گیاهانی گوشتی هستند که سازش آنها با زندگی در محیط گرم و خشک و ذخیره آب فراوان، موجب گردیده است که عموما ظاهری آبدار داشته و از این نظر به هم شبیه باشند.

عده ی زیادی از آنها نیز به علت زیبایی خاصی که دارند و نیز سازگاری سریع با محیط های مختلف،

امروزه به صورت گونه های زینتی درآمده اند که به سهولت میتوانید آنها را در شرایط درون خانه ای پرورش و نگهداری نمایید.

وطن اصلی اکثر کاکتوس ها آمریکای مرکزی و جنوبی است.تعدادی از گونه های کاکتوس ها را در کشورهای شیلی، پرو، بولیوی، آرژانتین و مکزیک شناسایی نموده اند.

کاکتوس ها در اوایل قرن هفدهم به اروپا وارد و سپس به استرالیا برده شدند.

گونه هایی از آنها نیز در بعضی از مناطق آفریقایی یافت می شوند.

کاکتوس ها گیاهانی هستند که بیش از هزاران سال با آب و هوای نامساعد سازش یافته و در معرض آفتاب داغ، خشک سالی مداوم، سیلاب و بارانهای شدید رشد کرده اند.

آنها ، در فصل کوتاه بارندگی رطوبت را جذب و نگهداری می کنند و به بقا و حیات خود ادامه می دهند.

کاکتوس ها بجز گروه پرسکیا بدون برگ هستند.

این امر باعث شده است که حداقل تعرق در انها صورت گیرد.

پوست ضخیم و منفذ های جلدی اندک نیز، باعث کاهش از دست دادن رطوبت می گردد.

گیاهی است کم توقع و قابلیت سازگاری با همه نوع آب و هوا را دارد.

آنها هم به محیط آزاد هم به محیط گلخانه یا درون خانه سازگاری دارند.

این گیاه را باید در زمستان از سرمای سخت محافظت نمود و نباید به آن آب داد.

معرفی و خصوصیات کاکتوس ها

اصول نگهداری کاکتوس در خانه و داخل حیاط :

محیط مناسب برای رشد و پروش کاکتوس ها

اگر میخواهید در پرورش کاکتوس ها و نیز به دست آوردن گل های مرغوب موفق باشید باید کاکتوس ها را در محل مخصوص خودشان قرار دهید.

روشنایی در رنگ برگها و ساقه ها و شکل غنچه های گل تأثیر دارد.

ازاین رو در آفتاب برگها و ساقه ها دارای رنگ تند هستند و گیاه، گل فراوان می دهد.

در روشنایی بسیار کم،گیاهان بی رنگ اند و گل های کم و پراکنده تولید می نمایند.

کاکتوس ها را میتواند در درون خانه و هوای آزاد پرورش دهید.

محیط رشد کاکتوس ها در هوای آزاد

کاشت کاکتوس در محیط آزاد چه به صورت کشت مستقیم در خاک باغچه و چه در گلدانها، نیاز به هوای گرم و خشک همراه با نور مستقیم خورشید دارد و در زمستان به هوای ملایم نیازمند است.

کشت در گلدان، این امکان را در اختیار شما قرار می دهد که به هنگام بروز سرما و یخبندان و یا مناسب نبودن شرایط محیط آن را به راحتی به داخل خانه یا گلخانه منتقل نمایید.

محیط رشد و پرورش کاکتوس ها در خانه یا درون گلخانه

پرورش کاکتوس

حرارت مناسب برای پرورش کاکتوس

این گیاه، به حد متوسط گرما در فصل بهار تا پاییز و شبهای خنک نیاز دارد.

هوای زمستان باید خنک باشد(حدود 10 تا 14 درجه ی سانتیگراد).

کاکتوس هایی که تار دارند باید در محلی با دمای حداقل 16 درجه سانتیگراد نگهداری شوند.

همچنین تهویه مناسب از نیازهای کاکتوس است.

بهترین درجه حرارت برای کاکتوس ها بین 18 تا 32 درجه سانتی گراد است.

نور مناسب برای کاکتوس

کاکتوس به نور زیاد (نزدیک پنجره های شرقی و غربی) و نور خیلی زیاد (نزدیک پنجره های جنوبی) نیاز دارد.

به خصوص در زمستان به نور مستقیم خورشید محتاج است.

چرخانیدن گلدانها به فاصله ی هر دو هفته یک بار،

باعث می شود که گیاه به طور یکنواخت از نور استفاده نماید.

کاکتوس ها در نور کم طراوت و زیبایی خود را از دست داده، از گلدهی باز می ماند.

میزان دما و رطوبت مناسب برای کاکتوس ها

این گیاه، نیاز به اسپری یا آبیاری بارانی برای بالا بردن رطوبت ندارد و رطوبت اندک برای آن کافی است.

هوا مناسب برای رشد کاکتوس

این نوع گیاهان نیازمند هوای تازه و خوب هستند.

در تابستان بسیار گرم، حتما پنجره ها را به طرف کاکتوس ها باز کنید.

کود مناسب برای رشد سریع کاکتوس

اغلب کاکتوس ها مواد مورد نیاز خود را از خاک به دست می آورند و نیاز زیادی به کوددهی ندارد.

فقط در فصل رشد کاکتوس ها ،باید برای تقویت آنها آمادگی داشته باشید.

از این رو، هر 2 ماه یکبار، به هنگام آبیاری با کود مایع تازه آنها را تغذیه کنید.

این نوع کود را میتوانید از گل فروشی ها تهیه کنید.

-این کار را با رعایت دقیق دستورالعمل بسته بندی کود انجام دهید:
-کود مورد نیاز را با قاشق یا پیمانه در داخل آب پاشی که تا نصف آب دارد بریزید و مخلوط را با چوب به هم زده،
سپس آب پاش را پر از آب کنید.
آبپاشی که برای آبیاری کاکتوس انتخاب می کنید باید دارای لوله ی خروجی بلند و باریک و سوراخ های ریز باشد.
-حال آبیاری را با حوصله و دقت انجام دهید. هنگام کوددهی باید توجه کنید که خاک گلدان خشک نباشد.
-باید سعی کنید لوله آب پاش به اعضای کاکتوس برخورد نکند چون کاکتوس ها دارای ریشه افشان هستند
و با کوچکترین تماس و فشار از خاک خارج می شوند.

کود مناسب برای رشد سریع کاکتوس

توجه: کود دهی به کاکتوس های جوان

کاکتوس های جوان به هیچ وجه نیاز به کوددهی ندارند ؛
ازاین رو، آنها را جداگانه در ردیف کاکتوس های جوان و تازه کاشته شده قرار دهید و از کوددهی به آنها خودداری کنید.
می توانید پای کاکتوس های مسن که پایه ی مادری هستند،
مقدار یک گرم کود سولفات پتاسیم و یک گرم سوپر فسفات حل شده در یک لیتر آب و یا به صورت دانه و خشک در داخل خاک نزدیک لبه ی گلدان بریزید.

توجه : به خاطر داشته باشید که به کاکتوس ها کود اوره و ازته که همان کود سفید است ندهید.

کاربرد کود حیوانی مایع (شیرابه کود)، که در اطراف انبار کود حیوانی جمع می شود، در رشد کاکتوس ها بسیار مؤثر است.

برای این کار، چند کیلو کود حیوانی پوسیده را تهیه کنید و در یک سطل بریزید.

سپس آن را به کمک چوب، خوب به هم بزنید ؛

پس از 24 ساعت، مقدار یک لیتر محلول را با 10لیتر آب مخلوط کرده، با محلول فوق آبیاری را انجام دهید.

آبیاری و آب دهی به کاکتوس ها

به خاطر داشته باشید که بهترین فصل رشد و فعالیت کاکتوس از بهار تا اواخر تابستان است.
آبیاری یکی از حساسترین مراحل پرورش کاکتوس است که نیاز به دقت و حوصله ی فراوان دارد.

آبیاری کاکتوس ها

در فصل تابستان که هوا خیلی گرم می شود باید کاکتوس ها را روزانه آبیاری کنید.
-این کار را با آب پاش مخصوص کاکتوس که دارای خروجی دراز و بازیک و سوراخ های ریز است انجام دهید
و با آب سبک سالم و ولرم و با حوصله و به آرامی به تک تک گلدانها آب دهید.
-در هر نوبت سعی کنید کاکتوس را سیراب کنید و آبیاری بعدی زمانی انجام گیرد که سطح خاک گلدان خوب خشک شود.
-آبیاری کاکتوس ها در اول بهار تا تابستان الزامی است.
این کار در فصل پاییز و زمستان فقط برای جلوگیری از چروکیدگی گیاه، آن هم به مقدار اندک صورت می گیرد.
-آب را بطور یکنواخت و آرام در خاک نزدیک لبه ی گلدان بریزید تا از لبه ی گلدان خارج نگردد.
-آبیاری کاکتوس ها مهمترین مرحله ی داشت آنهاست که بستگی به نوع گیاه، نوع گلدان، اندام گیاه و فصل رشد گیاه دارد.
-قانون کلی و عمومی آن است که در هر بار آبیاری، گلدان را آب کامل بدهید؛
به طوری که تمام خاک خیس شود و حتی قطرات اضافی از ته گلدان خارج گردد.
-کاکتوس ها دوست دارند در بین دو آبیاری مدتی به حالت خشکی بمانند،
لذا دقت کنید فاصله زمانی دو آبیاری را اندکی بیشتر در نظر بگیرید.
-بخاطر بسپارید کاکتوس ها را در روز های آفتابی که هوا خشک است آبیاری کنید
و در هوای مرطوب و ابری این کار را انجام ندهید.
-گلدان های بزرگ به مدت چند روز آب را در خود نگه می دارند ؛
در حالی که گلدان های کوچک در عرض یک روز خشک می شوند.

توجه : شناخت گلدان مناسب برای رشد کاکتوس

خاک گلدان های پلاستیکی و یا لعابی دیرتر از گلدان های گلی یا سفالی خشک می شود.

PH خاک کاکتوس
PH خاک این نوع گیاهان بین 5/5 تا 5/6 می باشد.

دلیل آفات و امراض و کاکتوس ها (درمان آفات کاکتوس)

حشرات حمله کننده به کاکتوس معمولا کوچک اند و در محل اتصالات برگ و غنچه و در شیار ها قرار دارند.
هرچند یکبار کاکتوس را بررسی نمایید تا از سلامت آنها کاملا مطمئن گردید.

آفات و امراض کاکتوس ها

1-ساقه دراز و بدشکل شده است.
علت: گرمای بیش از حد در زمستان و نور کم در تابستان
2-پوشش سفید پنبه ای روی ساقه ایجاد شده است.
علت: شپشک آردآلود
علاج: سم پاشی با حشره کش یا تمیز کردن با گوش پاک کن.
3-وجود لکه های گرد و قهوه ای بر سطح برگها دیده می شود.
علت: شپشک سپردار قهوه ای
علاج: سم پاشی با سموم حشره کش
4-پوسیدگی پایه ساقه
علت: پوسیدگی قارچی به سبب زیادی آب.
علاج: از آبیاری بکاهید و به هیچ وجه در زمستان آبیاری نکنید.
5-در نوک ساقه چروکیدگی همراه با پوسیدگی بروز کرده است.
علت: زیادی آبیاری مخصوصا در زمستان
علاج: قطع ساقه
6-لکه های برنزی رنگ در روی ساقه ایجاد شده است.
علت: وجود کنه
علاج: سم پاشی با سموم کنه کش.
7-روی ساقه،چوب پنبه ای شده است.
علت: خسارت حلزون و راب سرمای ناگهانی،کمبود آبیاری در تابستان
علاج: استفاده از طعمه ی مسموم برای نابودی راب.
8-ساقه پوسیدگی دارد.
علت: بیماری قارچی
علاج: سم پاشی با سموم قارچ کش و برداشتن محل آلوده و ضدعفونی کردن آن با محلول کاربندازیم.

خاک کاکتوس چگونه باید باشد؟

کاکتوس ها گیاهانی هستند که نیاز به خاک مخصوص به خود دارند.
-خاک کاکتوس باید خوب، سبک، مقوی و کاملا قابل نفوذ باشد.
ترکیب خاکی که تهیه می کنید باید شامل 50 درصد مواد آلی و 50 درصد شن درشت باشد.
-هرگز نباید فراموش کنید که به خاک کاکتوس باید به مقدار زیاد خاک برگ، خاک پیت یا ازت یا دیگر مواد معدنی اضافه کنید.
-حال باید چند دستور از ترکیبات خالی برای گیاهان کاکتوس را آماده کنید.
هر کدام را با امکانات موجود مورد استفاده قرار دهید.

خاک مناسب کاکتوس

1-دستور یک:
یک سطل ماسه ی درشت و یک سطل خاک برگ پوسیده فراهم کنید.
-یک سطل خاک باغچه از 10 سانتیمتری سطح خاک فراهم کنید.
-اینک، همه ی ترکیبات را روی هم بریزید و خوب مخلوط کنید تا یکنواخت گردد.
2-دستور دو:
-یک بیل خاک لمونی فراهم کنید.
-یک بیل شن درشت روی خاک لمونی بریزید.
-نصف بیل خرده زغال کوبیده شده روی مخلوط یک و دو اضافه کنید و خوب مخلوط نمایید.
3-دستور سه:
-دو قسمت خاک پیت + دو قسمت خاک باغچه + دو قسمت ماسه درشت + یک قسمت خرده های زغال چوب.
-ترکیب آماده را روی هم ریخته و خوب مخلوط کنید.
4-دستور چهار:
-دو بیل خاک برگ پوسیده + دو بیل ماسه ی درشت + یک بیل پوست خرد شده کاج را در داخل فرغون ریخته، سپس با بیلچه یا دو دست، مخلوط را خوب به هم بزنید تا ترکیب یکنواخت حاصل شود.

منابع:
1- The House Plant Expert Dr.D.G. Hessayon
Expert books Co London
2- The Greenhouse Western Publishing Co.U.S.A.
3- محمد مهدی فیاض و محمد صانعی شریعت پناهی، پرورش ،نگهداری و تکثیر گیاهان آپارتمانی ،1364
4-گلکاری و پرورش گیاهان زینتی ایران،روزبهان،1364