همه چیز درباره ی گل فیکوس ( معرفی، پرورش و نگهداری + آموزش قلمه زدن )

گل فیکوس  از خانواده موراسه ( تیره انجیر ) هستند. زادگاه اصلی آن ها جنگل های استوایی قاره ی آسیا و آمریکای شمالی و استرالیا می باشد. فیکوس ها دسته ی بزرگ گیاهی اند که بیش از 600 گونه دارند.

بیشتر بخوانید : راهنمای نگهداری و پرورش دراسنا پرچمی

تاج گل ترحیم | ارسال فوری به سراسر ایران

انواع گل فیکوس

• گل فیکوس جنگلی برگ ریز ( F. pumila – minima ) :

فیکوس جنگلی برگ ریز که به فیکوس پیچ نیز شهرت دارد. دارای برگ های ریز و به شکل های کم و بیش قلبی شکل و ساقه های مفتولی نازک می باشد. این نوع از فیکوس در گلخانه ها از دیواره ها بالا می رود و نظیر عشقه رشد و نمو می کند.

• فیکوس پیچ ( F.pumila repens ) :

به علت آویزان بودن برگ های قلبی شکل و چرمی و براق که ساقه های گیاه را کاملا می پوشاند در سبد آویزان مورد استفاده قرار می گیرد.

این گونه بسیار سریع الرشد است و در صورت وجود داربست مانند عشقه خود را به بالا می کشاند و دارای واریته های ابلق نیز می باشد. این نوع از فیکوس مناسب مکان های نیم سایه روشن می باشد زیرا از نور زیاد گریزان است.

• فیکوس معمولی ( F. elastic robusta ) :

در نوع معمولی فیکوس، برگ ها چرم گونه و براق و زیبا هستند که طول آن ها به 30 سانتی متر یا بیشتر می رسد. برگ ها غالبا به صورت متناوب قرار می گیرند. این نوع فیکوس بسیار مناسب برای نگهداری در منزل است و شرایط اتاق های سرد و کم نور را تحمل می کند گرچه محیط گرم و مرطوب را ترجیح می دهد.

بیشتر بخوانید : همه چیز درباره پرورش دراسنا کامپکت

• فیکوس ابلق ( درخت کائوچوی ابلق ) ( F. elastica var. variegate ) :

برگ هایی شبیه فیکوس معمولی دارد با این تفاوت که لبه های برگ ها کم و بیش شیری تا کرم رنگ است.

• فیکوس آلمانی ( F.elastica ) :

دارای برگ های ضخیم تر از فیکوس معمولی و بیضی شکل می باشد که به فیکوس آلمانی یا هندی نیز معروف است و چون قد آن ها زیاد بلند نمی شود، به همین جهت ممتازتر است.

• فیکوس برگ تبریزی ( فیکوس مقدس ) ( F.religiosa ) :

در این گونه از فیکوس، برگ ها شبیه برگ های صنوبر و تبریزی است با این تفاوت که کمی ضخیم تر و نوک باریک آن کشیده تر است.

• فیکوس بنجامینا یا انجیر گریان ( F.benjamina ) :

یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی ویژه سایه یا مکان های سرپوشیده می باشد. برگ های آن سبز روشن و بیضی شکل نوک تیز است. شاخه های آن دارای خاصیت ارتجاعی و به حالت آویزان و مجنون است. واریته های ابلق آن با برگ های سبز و سفید کرمی، اخیرا در ایران پرورش می یابد.

ارتفاع این گونه در طبیعت به 2 متر می رسد و به دلیل این که بیش از حد نیاز آب جذب می کند و آب اضافی را به صورت قطرانی از نوک برگ ها دفع می نماید. بدین لحاظ به فیکوس گریان هم شهرت دارد.

• فیکوس برگ ویلونی ( F.Lyrata F.pundurata ) :

برگ هایش درشت، براق، با لبه ی موجدار و شبیه ویلون با رگبرگ های برجسته ی سفید رنگ است. این نوع مناسب نگهداری در محیط های گرم و مرطوب است.

پیشنهاد می کنیم در صورت نیاز به صفحات زیر هم مراجعه کنید: 

• سبد گل ترحیم ارزان 

• سبد گل برای تبریک

بیشتر بخوانید : همه چیز درباره پرورش دراسنا بلالی

خواص بتانیکی گل فیکوس

نوع : این گیاه، دارای گونه های مختلف از قبیل برگ پهن، برگ ریز و غیره می باشد در سایه آفتاب از رشد بهتری برخوردار است و به روشنایی نسبی نیاز دارد.

ساقه : ساقه ها خشبی، نیمه خشبی و مفتولی رونده می باشند. دارای شیرابه مخصوص هستند که در نتیجه زخمی شدن ساقه از آن ها جاری می شود.

برگ : برگ های فیکوس ها، همیشه سبز هستند و به اشکال درختی، درختچه و بالا رونده دیده می شوند.

شرایط نگهداری و پرورش فیکوس

• درجه حرارت لازم برای گل فیکوس
  

اگر دمای خانه شما به گونه ای است که خودتان در آن راحت هستید و احساس گرما یا سرما ندارید، یعنی اینکه دمای گیاه نیز مناسب است. حداقل درجه حرارت در زمستان 16 درجه سانتی گراد، هوای سرد موجب قهوه‌ای شدن برگ‌ها و ریزش آن ها می‌شود.

حداکثر آن در تابستان 29 درجه سانتی گراد است، گرما را تا ۳۰ درجه سانتی گراد می‌تواند تحمل کند. بهترین دما برای رشد آن ۲۰-۲۵درجه سانتی گراد است. این گیاهان در برابر تغییرات دمایی حساس هستند و بنابراین بهتر است که آن‌ها را در مناطقی استفاده کنید که به یکباره تغییرات دمایی ندارند.

• نور مناسب برای رشد فیکوس
  

این درختچه جزء گیاهان خانگی است که به نور معمولی نیاز دارد و بهتر است که آن در معرض نور از جنوب یا شرق قرار دهید، اما مراقب باشید که کل روز به آن نور برسد و از طرفی نور را مستقیماً به آن نتابانید. چرا که نور داغ خورشید به طور مستقیم باعث سوختن این گیاه می‌شود و از طرفی قرار دادن در نور کم نیز رشد آن را متوقف می‌کند.

گیاهانی که در مکان تاریک نگهداری می‌شوند برگ‌های پایینی خود را از دست می‌دهند و دراز و بد شکل می‌شوند و رنگ شان کدر و کم رنگ می‌شود. نیاز به به نور غیر مستقیم خورشید داشته و بایستی از نور مستقیم دور باشد. همچنین سایه را تحمل می‌کند اما مکان روشن را ترجیح می‌دهد. تغییر مکان این گیاه نیز می‌تواند موجب ریزش برگ‌ها شود. در زمستان نیز باید آن را از سرما حفظ کرد.

بیشتر بخوانید : تصفیه هوای خانه با استفاده از گل و گیاهان آپارتمانی

• رطوبت مناسب برای گل فیکوس
  

فیکوس ها به رطوبت نسبی 25 تا 50 درصد نیاز دارند. به همین دلیل بهتر است هرچند وقت یک بار، سطح برگ ها را با اسفنج مرطوب پاک نمایید تا ضمن تمیز و براق نمودن برگ ها که جلوه خاصی به زیبایی گیاه می بخشد، رطوبت نسبی مورد نیاز آن ها نیز تامین گردد. در ارقام برگ ریز نیز می توانید با اسپری کردن آب بر روی برگ ها، مخصوصا در فصول گرم سال، نیاز رطوبتی آن ها را تامین کنید.

• آبیاری گل فیکوس

در فصل تابستان بهتر است که هر هفت روز هفته را به این گیاه آب بدهید و در فصل زمستان نیز این آب دادن را به هر 10 روز یا 14 روز کاهش دهید . میزان آب دادن را باید با وضعیت رشد این گیاه تنظیم کنید و همچنین باید نور را نیز در نظر داشته باشید و خلاصه اگر می خواهید که فیکوس شادابی داشته باشید، خاک آن را با آب زیاد گل و با کم آب دادن خشک و کویری نکنید. قبل از آبیاری سوراخ های زهکش گلدان را بررسی کنید.

• تعویض گلدان گل فیکوس
  

اگر رشد آن سریع باشد هر سال نیاز به تعویض گلدان دارد در صورت عدم امکان ۵-۷ سانتی متر از خاک‌های سطحی گلدن را با خاک نو و غنی تعویض و هر دو هفته یکبار تغذیه مصنوعی کنید.

جهت مشاهده و خرید انواع گلدان وارد شوید…

• خاک مناسب برای فیکوس

خاک این گیاه می تواند مخلوطی از خاک معمولی و خاک برگ و کوکوپیت باشد. در صورت کمبود مواد غذایی برگ‌های گیاه بدشکل و رنگ پریده می‌شود. به منظور تغذیه مصنوعی می‌توان از کودهایی با فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ هر دو هفته یک بار و یا فرمول ۲۰-۲۰-۲۰ هر ۵ هفته یک بار استفاده کرد. گلدان باید دارای زهکشی مناسب جهت خروج آب اضافی از ته گلدان باشد.

• کود مناسب برای فیکوس

استفاده از کود گیاهی را بهتر است که به اوایل بهار موکول کنید. کود گیاهی را برای گیاهان داخل نیز استفاده کنید و اگر کودهای گیاهی در دسترس شما نیستند، می توانید از کود ارگانیک مایع استفاده کنید . این کود را بار دیگر در اواخر تابستان به گیاه بدهید اما در مصرف آن زیاده روی نکنید زیرا کود بیش از حد باعث سوختن آن می شود.

بیشتر بخوانید : تغذیه گیاهان و زمان مناسب کود دادن به گل و گیاه آپارتمانی 

دیگر دسته بندی های تاج گل موجود: 

• تاج گل تبریک 

• تاج گل برای نمایشگاه 

• تاج گل اروپایی 

• تاج گل بهشت زهرا

• هرس کردن

این روش به شما کمک می کند که سایز درختچه خود را کنترل کنید که بیش از حد افزایش پیدا نکند . البته این کار به جلوگیری از افزایش طول بی رویه کمک می کند، نه پهنای آن. حتما قسمت های برش داده شده را تمیز نگه دارید و از هرس کردن این گیاه در فصل زمستان خودداری کنید. دستگاه های خود را نیز برای انجام این کار کاملا تمیز و ضد عفونی کنید.

بهترین روش‌های تکثیر درختچه فیکوس

• روش قلمه زدن
• تکثیر به وسیله ریشه دار کردن برگ
• تکثیر به روش خوابانیدن هوایی

قلمه زدن ساقه فیکوس

زمان مناسب برای انجام این کار اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان است. برای تهیه قلمه‌ها می‌توانید از ابتدا و یا انتهای ساقه استفاده کنید. طول مناسب برای قلمه‌ها حدود ۱۵ سانتی متر می‌باشد. برگ‌های ابتدایی قلمه‌ها را جدا کنید تا نهایتا ۲ تا ۳ برگ روی هر قلمه باقی بماند؛ برای این‌که گیاه انرژی خود را صرف ریشه زایی کند، این کار لازم است.

زمانی که قلمه را از گیاه اصلی جدا می‌کنید، شیره سفید رنگی از آن خارج می‌شود به همین خاطر قلمه‌ها را به مدت ۳۰ دقیقه در آب قرار دهید تا این جریان قطع شود. بعد از این می‌توانید قلمه‌ها را در بستر مناسب کاشت، بکارید. بهترین خاک برای کاشت قلمه فیکوس، ترکیبی از کوکوپیت و پرلایت یا خاک برگ و ماسه رودخانه آب شیرین است.

دمای مناسب برای رشد قلمه‌ها ۲۵ تا ۲۷ درجه سانتی گراد می‌باشد. بعد از کاشت قلمه‌ها خاک را مرطوب کنید و روی بستر کاشت را با پلاستیک شفاف بپوشانید و تا زمانی که قلمه‌ها ریشه و برگ جدید نداده‌اند بستر کاشت را مرطوب نگه دارید. بعد از ریشه دادن و جوانه زدن قلمه می‌توان آن را به گلدان مجزا انتقال داد.

بیشتر بخوانید : همه چیز درباره ی گل سانسوریا

تکثیر به روش قلمه برگ فیکوس آلاستیکا

بهترین زمان برای تکثیر قلمه برگ فصل بهار است. با یک چاقو تیز تعدادی برگ از گیاه اصلی جدا کنید. برای انجام این کار از دستکش استفاده کنید. شیره برگ را در قسمت برش، بشویید. برای تسریع در روند ریشه زایی می‌توان از هورمون ریشه زا کمک گرفت، به این صورت که قبل از کاشت برگ‌ها در بستر کشت، انتهای آن‌ها را داخل هورمون ریشه زا فرو ببرید.

خاک مناسب برای تکثیر با برگ همان خاک ذکر شده است. بعد از کاشت برگ‌ها در خاک، بستر کشت را به محیط گرمی انتقال دهید. برای ایجاد رطوبت مداوم بعد از مرطوب کردن خاک، سطح بستر کاشت را با پلاستیک شفاف بپوشانید. در طول زمان ریشه زنی برگ‌ها، خاک را به وسیله اسپری آبپاش مرطوب نگه دارید.

ریشه زنی برگ‌ها بسیار زمان بر است. زمانی که جوانه قلمه برگ‌ها به ۵ یا ۱۰ سانتی متر رسید، می‌توانید گیاه جدید را به گلدانی مجزا انتقال دهید. توجه داشته باشید که قبل از ریشه دهی قلمه‌ها در بستر خاک می‌توانید آن‌ها را در آب نیز ریشه دار کنید و پس از ریشه دهی در خاک بکارید.

تکثیر به روش خوابانیدن هوایی

برای انجام این کار بهتر است ساقه‌ای انتخاب کنید که حداقل ۳۰ سانتی‌متر طول داشته باشد. برای انجام این‌کار باید در ساقه گیاه، شکافی ایجاد کنید. دقت کنید که به آوند‌های درختچه آسیب نزنید. قسمتی از پوست ساقه را که حالتی نرم‌تر دارد جدا کنید.

سپس خزه اسفاگنوم را که در آب خیس کردید، دور همان قسمتی که پوست آن را جدا کردید قرار دهید و دور تا دور آن را با پلاستیک بپوشانید. این روش برای حفظ رطوبت و عدم جدا شدن خزه اسفاگنوم لازم است. حتما سر و ته کیسه را محکم ببندید تا هوا داخل آن جریان نیابد. پس از مدتی آن قسمت شروع به ریشه زنی می‌کند. زمانی که ریشه‌ها را مشاهد کردید می‌توانید ساقه را از گیاه اصلی جدا کنید و در گلدان جدیدی بکارید.

بیشتر بخوانید : همه چیز درباره ی گل ساکسی فراژ

آفات و امراض پیش آمده برای گل فیکوس و درمان آن

• رنگ پریدگی برگ ها و بد شکل شدن آن ها

علت : کمبود مواد غذایی و زیادی نور

علاج : تغذیه هر دو هفته یک بار (طبق دستور) و انتقال گیاه به محل کم نورتر

• ظهور لکه های قهوه ای برجسته روی دم برگ و اطراف رگ برگ اصلی در پشت برگ

علت : وجود آفت شپشک

علاج : سمپاشی با سموم حشره کش (طبق دستور) و تمیز نمودن برگ ها با پارچه

بیشتر بخوانید : همه چیز درباره گل مارانتا

• ظهور لکه های قهوه ای در برگ ها و سقوط ناگهانی آن ها

علت : سردی هوا

علاج : گلدان را به محل گرمتری منتقل کنید

• وجود لکه های زرد و سفید در روی برگ

علت : وجود کنه ی قرمز در پشت برگ

علاج : سمپاشی با سموم کنه کش (طبق دستور)

• وجود لکه های سوخته روی برگ ها

علت : غبار پاشی در آفتاب صورت گرفته

علاج : گیاه را در معرض نور مستقیم قرار ندهید.

• زرد شدن و سقوط برگ های پایینی

علت : آبیاری بیش از نیاز

علاج : در فاصله بین دو آبیاری بگذارید سطح خاک خشک شود. این عارضه در گیاهان مسن طبیعی است.

بیشتر بخوانید : آفات گیاهان آپارتمانی و از بین بردن آن ها با ساده ترین و بهترین روش ها

نکات مهم در مورد نگهداری از درختچه فیکوس

•  در مورد ریشه های خشک شده این گیاه نگران نباشید که این ها جزء چرخه طبیعی رشد گیاه در طبیعت هستند.
• گاهی ممکن است که سوختگی هایی را در نوک برگ ها مشاهده کنید که به دلیل کیفیت آب و یا کود شما می باشد.
•  حتما این گیاه را از صورت خود دور نگه دارید و برای کار کردن با آن از دستکش استفاده کنید. دستکش های شما باید کاملا بلند باشند.
•  برگ های بزرگ و شفاف فیکوس به راحتی کثیف می شوند و هنگام کثیفی نیز ممکن است لک های سفید را روی آن ها مشاهده کنید که بهترین راه تمیز کردن آن این است که از یک پارچه مرطوب و نرم بدون ضایعات برای تمیز کردن برگ های آن استفاده کنید.
•  این گیاه نسبت به رشد بالای خود هزینه چندان زیادی ندارد. زیرا رشد آن بسیار سریع است.
•  اگر فضا و نور کافی و مناسب را در منزل دارید، پس هرگز در استفاده از این درختچه به عنوان یک گیاه خانگی تعلل و درنگ نکنید.
•  مهم ترین رمز موفقیت در نگهداری از این گیاه حفظ تعادل است : یعنی این که باید در میزان آب دادن، کود دادن، نوع خاک و رسیدن نور به گیاه نهایت اعتدال را رعایت کنید. خود گیاه به شما نشان می دهد که کدام مورد را زیاد و کدام را کم دریافت کرده است؛ کافی است که چند ماهی آن را در منزل نگهداری کنید تا خود به خود به این موارد پی ببرید.

بیشتر بخوانید : همه چیز درباره ی گل کالادیوم یا فیل گوش

کلام پایانی

گل فیکوس یکی از گیاهان آپارتمانی ( خرید انواع گیاهان آپارتمانی ) با نگهداری راحت است که می تواند به خوبی در منزل شما رشد کند. در این مقاله به طور کامل در مورد نگهداری و پرورش گل فیکوس و روش های برطرف ساختن بیماری های آن توضیح داده شد. شما می توانید با رعایت نکات گفته شده در این مقاله به راحتی گل فیکوس خود را پرورش دهید یا تکثیر نمایید.

در صورت داشتن هر گونه سوال در مورد این گیاه، سوال خود را در ادامه همین مقاله و در قسمت دیدگاه ها بپرسید تا کارشناسان گل رضوان در کوتاه ترین زمان پاسخگوی شما عزیزان باشند.